Zilver uit klei – is het de meest pure vorm van zilver?
Tien jaar geleden het antwoord zou zijn “ja, altijd”. Metaalklei is uitgevonden in 1990 toen Masaki Morikawa van Mitsubishi Materials Corporation een organisch bindmiddel aan verpulverde metaaldeeltjes heeft toegevoegd. Nadat het stuk bij een hoge temperatuur wordt gebakken, wordt het een hard metaal. In geval van zilver van hoogst mogelijke zilvergehalte: 999-zilver. Zuiverder kan het niet. De droom van de middeleeuwse alchemisten is waar geworden: een stuk klei gaat door het vuur en wordt edelmetaal.
Vandaag zijn er meer merken van zilverklei op de markt, bijvoorbeeld pmc pro en pmc sterling. Uit deze soorten klei worden stukken van 900- respectievelijk 925-zilver gemaakt.
Zilverklei is erg geliefd geworden bij sieradenmakers. Maar wat maakt metaalklei nou zo bijzonder als materiaal voor sieraden? Om mee te beginnen de enorme bewerkingsvrijheid. Er is bijna geen afval en geen onherstelbare fouten, alles kan daarop of daaraf. Maar het allerbelangrijkste is de mogelijkheid de afdrukken en indrukken van de mooie wereld om je heen vast te leggen in metaal. Anders dan bij andere afbeeldingstechnieken zoals het gieten of verloren was techniek is er een onmiddelijk contact tussen het voorwerp en zijn afbeelding. Bijvoorbeeld, een blaadje kan direct in de klei worden afgedrukt, of zelfs meegebakken, zodat zijn afdruk op deze manier wordt vereeuwigd. Iedereen kan zich op die manier een beetje beeldhouwer voelen.
Zilver uit zilverklei heeft ook nadelen. Het blijft relatief broos. Het moet eigenlijk worden gezien eerder als keramiek dan als metaal. Dat wil niet zeggen dat de sieraden uit zilverklei breken als ze vallen. Maar men moet ze niet blootstellen aan alledaagse mechanische en chemische beproevingen. Om dezelfde redenen worden bijvoorbeeld bij ringen alleen de topelementen uit zilverklei gemaakt. De mechanisch belaste fournituren zoals oorpinnen, kettingen, slotjes zijn ook vaak alleen in 925-zilver verkrijgbaar. Er zijn dus optimale gebruiksdoelen zowel voor zilver uit zilverklei als voor ‘metalen’ sterling zilver: ik heb hierover een blog geschreven.
De stevigheid is trouwens niet gerelateerd aan zilvergehalte alleen. Sterling zilver is veel steviger niet alleen door de toevoegingen maar ook vanwege de andere bewerkingstechniek: de stukken worden gegoten, maar niet gesinterd, zoals het geval met zilverklei is. Alle producten van zilverklei – zelfs van pmc pro en pmc sterling – zijn niet zo stevig als die van ‘metalen’ sterling silver. Terwijl deze laatste twee geen puur 999-zilver leveren.
Hoe kan een sieradenmaker de markt dan overtuigen, dat een uit zilverklei gemaakte sieraad iets bijzonders is vergeleken met het ‘traditionele’ zilver? Dat fijn zilver zou beter zijn dan sterling? In geval van 999 zilver kan de puurheid nog steeds als argument gelden. In vele landen neemt men het niet te nauw met de zuiverheid. Het percentage zilver kan veel lager liggen dan 92,5% maar het stuk wordt nog steeds als zilver verkocht. Verder kunnen er, behalve koper, andere meer schadelijke elementen worden toegevoegd zoals kwik. Veel mensen denken dat ze allergie tegen zilver hebben, terwijl ze eigenlijk negatief reageren op deze onzuiverheden.
De poreuze structuur van zilver uit zilverklei heeft ook voordelen. Er zit letterlijk meer lucht in het metaal, waardoor het lichter en warmer aanvoelt. En het voelt gewoon goed.
Helaas kan het argument van zuiverheid niet worden toegepast op de stukken gemaakt uit pmc pro en pmc sterling zilverklei. In feite het enige waarmee je in dit geval de koper kunt overtuigen is een mooie design. Zeker omdat deze vormen van zilverklei best aan de prijs zijn.
Smaken verschillen. Sommigen dragen liever 9-karaats goud (in Engeland kan het nog ‘goud’ worden genoemd) dan puur zilver. De ene gaat voor een perfect machinaal afgewerkte serieproduct, de andere voelt juist meer voor een uniek handgemaakt stuk, al is het minder perfect. Het is mooi als er keuze is.