Delftse gietmethode ervaring II: het giet oan

Het is weer een tijdje geleden sinds mijn vorige blog Delftse gietmethode ervaring I. In de tussentijd heb ik wel wat ervaring opgebouwd met deze techniek. Kan niet zeggen dat ik die volledig onder de knie heb gekregen. Maar begin beter te begrijpen welke dingen het succes van het gietproces bepalen. Een aantal belangrijke conclusies:

1. Succes van het gieten is afhankelijk van het af te gieten model.

Het staat in de handleiding dat het model ‘sluitend’ moet zijn. Niet alleen. Het model moet het liefst rond, bol en compact (zonder uitstulpingen of vertakkingen) zijn, waarbij het gietkanaal precies in het midden wordt geplaatst. Want dan kan het metaal vrijelijk en tegelijk naar alle kanten vloeien.

Kijk naar deze zilveren ammoniet schelp: dit is wat ik een perfecte gietafdruk noem!

2. Metaal moet goed vloeibaar zijn.

Om dit te bereiken moet het metaal in het smeltbakje voldoende worden verhit.  De juiste branderkop is eigenlijk die van 28 mm, dus de grootste maat. Daarbij moet er een soort ‘oventje’ uit bakstenen worden neergezet om de hitte zoveel mogelijk te laten opbouwen. En veel geduld. Afhankelijk van hoeveelheid metaal duurt het zeker minstens 3-5 minuten voordat het metaal de juiste temperatuur heeft bereikt. Alle ‘koude instromen’ zoals tocht uit een open raam doen het metaal (met name zilver) snel afkoelen. Ik zet de brandmelder voor die tijd even uit en houd het raam dicht. Luchten kan altijd daarna.

Hoe zie je dat het metaal op temperatuur is en het kan worden gegoten? Probeer eens met het smeltbakje te wiebelen. Het metaal moet vrij kunnen bewegen. Ook moet het een perfecte druppelvorm hebben – zo compact mogelijk. De hoeveelheid materiaal is ineens erg klein geworden, lijkt het. En het oppervlak van de druppel moet schoon en glanzend zijn. Vloeibaar metaal is magisch en dat voel je gelijk.

3. Het gieten moet resoluut en in één keer.

En dan… moet het smeltbakje in één keer resoluut worden geleegd. Als het meeste metaal in het gietkanaal is verdwenen en uit alle ontluchtingskanalen tegelijk stoom uitkomt… dan weet je (bijna) zeker dat het gieten gelukt is.

Het gieten van goud

Vergeleken met zilver vraagt goud om 2x zoveel smeltpoeder en 2x zoveel geduld om te verhitten. Maar zodra het op temperatuur is… Het giet oan. Met minder risico dat het metaal onderweg snel afkoelt zoals het met zilver gebeurt. Dus eigenlijk is het gieten van goud zelfs makkelijker dan van zilver. Het goud is ook zwaarder. De soortgelijke massa van goud (19,5) is bijna 2x van de soortgelijke massa van zilver (10,5). Dat wil zeggen dat het goud hogere dichtheid heeft – en makkelijker als een massa door het gietkanaal glijdt.

Maar het resultaat van het gieten van goud mag dan ook schitterend zijn:

Conclusie: de Delftse gietmethode biedt een mooie, niet te dure, maar soms technisch veeleisende manier om oud goud of zilver te recyclen. Op deze manier kan het metaal dat jaren in de kast ligt uit de kast komen en tweede leven krijgen.